Dlaczego popularyzacja nauki jest ważna?

Po publikacji raportu „Eurobarometr” za rok 2024 – mierzącego wiedzę na temat nauki i technologii oraz postawy wobec nich – w sieci wrzało. Znani popularyzatorzy nauki bili na alarm, podnosząc potrzebę skuteczniejszego komunikowania i promowania wiedzy naukowej. Skąd ta reakcja?

Za niepokojące można uznać niektóre z przedstawionych w raporcie danych na temat wiedzy Polaków. Na przykład ponad połowa badanych z Polski sądzi, że laser to nie skoncentrowana wiązka światła, ale… dźwięku! Tym samym zajęliśmy niechlubne pierwsze miejsce w rankingu błędnych odpowiedzi w tym temacie, o krok przed Chorwatami i Bułgarami. Do tego aż 31% polskich respondentów wierzy, że ludzie żyli w czasach dinozaurów. Prawie 60% badanych Polaków uważa naukę za zbyt skomplikowaną, by ją zrozumieć, a 54% uznaje wiedzę naukową za niepotrzebną w codziennym życiu.

Jak pokazują badania CONCISE, w Unii Europejskiej największym zaufaniem cieszą się osoby bliskie lub popularne oraz media masowego przekazu. To obrazuje, jak ważne jest docieranie z rzetelną wiedzą naukową do mediów, a także wspieranie naukowców i popularyzatorów, tak by mogli jak najwięcej czasu poświęcić na komunikację nauki w przystępny, rzeczowy i atrakcyjny sposób. Czyli taki, który będzie ciekawy i zrozumiały dla szerokiego grona odbiorców.

Skuteczne tłumaczenie różnych koncepcji, wydarzeń czy zjawisk pomaga wzbudzić ogólne zainteresowanie realnymi problemami, z którymi mierzą się w codziennej pracy naukowcy, a także niekiedy wspólnie wypracować rozwiązanie. Ubogaceni w wiedzę naukową, jako społeczeństwo umacniamy zdolność do myślenia krytycznego i stajemy się mniej podatni na manipulację.

Dla naukowców i instytucji badawczych promowanie nauki również wiąże się z szeregiem korzyści – zarówno osobistych, takich jak promocja swojego dorobku naukowego, jak i ogólnokrajowych, na przykład budowanie pozytywnego wizerunku rodzimej nauki.

W ostatnich latach to nad Wisłą ważny temat, dlatego w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego powstał Zespół doradczy ds. popularyzacji nauki, a rok 2026 ogłoszono rokiem popularyzacji nauki. Również w Łukasiewicz – Poznańskim Instytucie Technologicznym wierzymy w to, że świat nauki może być fascynujący, dlatego zapraszamy do udziału w realizowanym przez nas projekcie edukacyjno-popularyzatorskim „Akademia Łukasiewcza – Laboratorium Odkrywców”.