Jak poznać potrzeby odbiorców oraz sprawnie reagować na zmieniającą się rzeczywistość – to jedno z najważniejszych pytań w biznesie. Zmienne warunki zmuszają do budowania strategii elastycznych i odpornych na zawirowania. Wiemy, że firmy, które potrafiły rozpoznać nadchodzące zmiany i przygotować się na nie, kreując potrzeby, wykorzystały tworzące się nisze rynkowe. Jak to zrobić? Jak najtrafniej przewidzieć nadchodzące zmiany i przygotować biznes? Skorzystajmy z danych – tych akurat mamy w nadmiarze, ważne, jak z ich ogromu wyciągnąć te najważniejsze.
Czym są trendy, jak je badać i co zrobić, gdy już je poznamy?
Trendy są stabilnymi, długoterminowymi zmianami, które mogą mieć wpływ na społeczeństwo i rynek przez wiele lat. Wynikają z przemian technologicznych, społecznych czy ekologicznych. A globalne i długotrwałe zjawiska to megatrendy, ich analiza pozwala poznać kluczowe czynniki zmieniające globalny rynek.
Ciekawe grupowanie trendów proponuje infuture.institute, autor narzędzia Mapa Trendów – wyznacza pięć głównych megatrendów, którym przypisuje 50 trendów. W ten sposób analizuje wszystkie obszary życia, tj. społeczeństwo, środowisko, technologie, zmiany regulacyjno-prawne i gospodarcze, w trzech ujęciach czasowych i relacji między nimi:
- new normal – aktualnie wiodące trendy,
- reactive zone – trend potrzebuje 1–5 lat, aby stać się trendem wiodącym,
- innovation zone – trend potrzebuje 5–20 lat, aby stać się wiodącym.
Analiza trendów to równoległa analiza z pozoru niezwiązanych ze sobą informacji i obszarów w wielu kontekstach, do której stosuje się głównie dwie metodyki: forecast i foresight.
- Forecast – na podstawie danych liczbowych z przeszłości i teraźniejszości wyciągane są wnioski i hipotezy dotyczące przyszłości.
- Foresight – przewidywanie możliwych i najbardziej prawdopodobnych wersji przyszłości, oparte na technikach jakościowych i metodach heurystycznych, to inspiracja i możliwe scenariusze, które mogą być podstawą przyszłych decyzji.
Metody wykorzystywane do foresightu w polskich projektach to m.in.:[i]
- panele eksperckie,
- metoda scenariuszowa,
- metoda delficka,
- metoda kluczowych technologii,
- SWOT,
- PEST/STEEPVL.
To jednak nie technika jest najważniejsza, lecz rzetelność. Efekt badań, czyli np. raport, pozwoli nam ułożyć spójną wskazówkę dla naszej firmy, branży, odbiorców. Pozwoli wprowadzić do działań powstałe pomysły zarówno w bliższej, jak i dalszej perspektywie. Będziemy mogli przewidzieć scenariusze i ryzyka i się na nie przygotować.
A jak to się praktycznie robi?
- Jedna z wiodących polskich firm ubezpieczeniowych na początku każdego roku przeprowadza 40 wywiadów z klientami, przedstawicielami różnych biznesów, nt. ich bieżących priorytetów, potrzeb, wyzwań, i na podstawie tych wywiadów spisane są trzy najważniejsze potrzeby biznesowe dla każdego obszaru.
- Po 40 wywiadach tworzona jest lista 120 potrzeb biznesowych, które są selekcjonowane, priorytetyzowane i dzielone na kategorie strategiczne dla firmy. Te 120 potrzeb zdefiniowanych podczas rozmów z biznesem to zarówno potrzeby bieżące, np. wynikające ze zmian przepisów, jak i przyszłościowe, które cały czas ewoluują, a także te, które nie wpisują się w strategię działania firmy.
- Analizowanym potrzebom priorytety nadawane są przy uwzględnieniu matrycy spodziewanego potencjału biznesowego, mierzonego np. w złotówkach, oraz trudności realizacyjnej – tu zwracana jest uwaga na to, czy są gotowe technologie i rozwiązania, które je obsłużą. Sprawdzane jest również, na ile potrzeba wymaga rozbudowanych prac integracyjnych z IT, czy są to kwestie regulacyjne, RODO, IT Security. Działa tu podejście pragmatyczne: od ogółu do szczegółu, sprawdza się zasada Pareto, a następnie kolejkowanie.
- Spośród zdefiniowanych potrzeb ok. 50 jest branych do analizy modelu biznesowego, z czego dla ok. 10–12 robione są pilotaże, a ok. 6 potrzeb przechodzi do fazy wdrożeniowej.
Przy mapowaniu warto mieć wyczucie biznesowe i na to, co firma zrobi, nakładać sobie filtr z tego, co mówią nam klienci, oraz uwzględnić perspektywę całości organizacji, jej strategii i rozwoju.
Sieć Badawcza Łukasiewicz, korzystając z danych, przygotowała raport o siedmiu trendach technologicznych, które zmienią świat. Dzielimy się wiedzą, jak je opracowaliśmy i jak Ty, Twoja firma możecie z nich skorzystać.
POBIERZ
[i] https://www.ewaluacja.gov.pl/media/83274/Kowalewska_Anna_Metody_badawcze_Foresightu.pdf