Dla nauki

Wyobraź sobie czarną skrzynkę, która ma za zadanie podejmować decyzje wpływające na Twoje finanse, zdrowie czy szanse na kredyt. Wrzucasz do niej dane na Twój temat, a po chwili otrzymujesz odpowiedź wygenerowaną nie przez specjalistę… ale przez algorytm, który nie potrafi uzasadnić swojej decyzji. W taki sposób działa wiele dużych modeli językowych – precyzyjnych i szybkich, ale nieprzejrzystych. Dlatego właśnie badacze i twórcy AI zaczęli uczyć maszyny tłumaczenia się z własnych wyborów.

💡Gdy mówimy o recyklingu, najczęściej myślimy o plastiku i szkle – drewno rzadko pojawia się w tej kategorii, a ono również nadaje się do ponownego wykorzystania, co pomaga chronić zasoby leśne.

💡Ile razy drewno może zyskać nowe życie? Jak wygląda recykling mebli i co zrobić ze zużytymi płytami? O tym opowiada dr hab. inż. Wojciech Cichy z Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego w rozmowie z Małgorzatą Lamperską.

Sztuczna inteligencja wkracza do laboratoriów, uczelni i instytutów badawczych z przytupem. Dla wielu badaczy staje się nie tylko technologicznym gadżetem, ale realnym wsparciem w analizie danych, pisaniu tekstów czy planowaniu eksperymentów. AI nie wyręcza w myśleniu, ale zdecydowanie przyspiesza i ułatwia pracę. Sprawdź, w których momentach procesu badawczego może Ci pomóc i gdzie warto zachować czujność.

💡Sztuczna inteligencja – dla jednych to powód do niepokoju, dla innych – źródło nadziei. Ale czym tak naprawdę jest AI i jak działa?

💡Na to pytanie odpowiada Maciej Szymkowski, były kierownik Sekcji Rozwoju Sztucznej Inteligencji w Łukasiewicz – Poznańskim Instytucie Technologicznym.

Neuroplastyczność to trwała zmiana w pracy komórek nerwowych wywołana bodźcami ze środowiska. Ten proces obejmuje przekształcenia w budowie neuronów i ich sieci, transmisji sygnałów między synapsami i poziomie neuroprzekaźników. Możemy wtedy zaobserwować u kogoś zmiany w zachowaniu i poprawę funkcji poznawczych, takich jak pamięć i zdolność do uczenia się nowych rzeczy. Gdyby nie neuroplastyczność, mózg nie byłby w stanie się regenerować, adaptować do nowych warunków, zapamiętywać istotnych faktów ani uczyć się przez całe życie.

Każdego dnia robimy tysiące oddechów, a w ciągu dwóch lat to aż 16 milionów. Naukowcy z Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego skracają ten proces… do zaledwie miesiąca. Wszystko po to, by nowoczesne implanty mogły jak najszybciej trafić do pacjentów.

Badania naukowe stanowią fundament postępu naukowego i technologicznego, dlatego rzetelne i etyczne prowadzenie badań jest kluczowe dla budowania zaufania do nauki. Instytucje naukowe powinny wdrażać politykę etyczną i procedury kontroli jakości na wszystkich etapach badania – obowiązuje to również badaczy uczestniczących w przeprowadzaniu badań. Być może marzysz o karierze naukowej albo stoisz u jej progu? Chcesz swoje badanie zorganizować jak najlepiej, ale gubisz się w ogromie zasad i zaleceń? Poniżej znajdziesz krótki przewodnik po dobrych praktykach, który może Ci się przydać podczas projektowania Twojego pierwszego badania!

Komunikacja naukowa to sztuka, która wymaga precyzji, prostoty i empatii wobec odbiorcy. Zrozumienie wyników badań naukowych przez szerszą publiczność jest kluczowe dla budowania zaufania do nauki, a także dla podejmowania decyzji na podstawie wiedzy naukowej. W tym artykule przedstawimy najlepsze praktyki komunikowania odkryć naukowych w sposób przystępny i angażujący, bazując na doświadczeniach i rekomendacjach ekspertów.

Technologie kosmiczne już dziś wpływają na naszą codzienność, a polski przemysł coraz mocniej zaznacza swoją obecność na arenie międzynarodowej. W 2024 roku sektor kosmiczny w Polsce nie tylko się rozwijał, ale też zdobywał uznanie dzięki innowacyjnym projektom, takim jak rakieta Bursztyn czy sukcesy na międzynarodowych targach IAC. Jakie konkretnie technologie kosmiczne znajdują zastosowanie w polskim przemyśle i jaką rolę odgrywają w nim instytucje badawcze? O tym opowiemy w niniejszym artykule.

Druk 3D żywych tkanek (bioprinting) to dynamicznie rozwijająca się dziedzina biotechnologii, która umożliwia tworzenie tkanek i organów na zamówienie. Tego typu technologia stwarza nadzieje na rewolucję w transplantologii i medycynie regeneracyjnej, ale także rodzi wiele pytań etycznych. Bioetyka próbuje na nie odpowiedzieć, balansując pomiędzy innowacyjnością technologii a potrzebą ochrony godności i integralności człowieka. W artykule przyjrzymy się bioetycznym wyzwaniom bioprintingu w Polsce i na świecie, porównując różne podejścia do tej technologii.

Postdoktorat (postdoc) to kluczowy etap kariery dla młodych naukowców, który otwiera drzwi do niezależnych badań i współpracy z przemysłem. W Polsce, podobnie jak na świecie, postdoc pełni funkcję przejściową między studiami doktoranckimi a stabilnym zatrudnieniem na uczelni lub w sektorze przemysłowym. W artykule przyjrzymy się, czym dokładnie jest postdoc oraz jakie wyzwania i możliwości czekają na młodych badaczy w Polsce.

Jeszcze do niedawna ADHD kojarzyło się najczęściej z rozbieganymi dziećmi, które nie mogą usiedzieć w szkolnej ławce. Dzisiaj, dzięki rosnącej wiedzy na temat neuroatypowości, coraz więcej dorosłych zauważa u siebie cechy charakterystyczne dla zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. W międzyczasie stale poszerza się oferta dostępnych narzędzi AI, które coraz częściej używane są w obszarach ochrony zdrowia psychicznego i samopomocy. Jak więc sztuczna inteligencja pomaga specjalistom zdrowia psychicznego w badaniach i diagnozie, a jak mogą jej używać same osoby z ADHD, żeby ułatwić sobie codzienność?